شاید ظاهر یک ساعت برای شما اهمیت زیادی داشته باشد؛ اما مهمترین قسمت یک ساعت مچی که نقش قلب آن را بازی می کند؛ موتور آن است. احتمالا ساعت مچی فیک زیادی دیده باشید که از نظر ظاهری جذاب تر از ساعت های چیده شده در ویترین فروشگاه های ساعت مچی اورجینال یا «های کپی» هستند. با این حال وقتی قرار است ساعت شما درست کار نکند، ظاهر زیبای فریبنده آن نیز آنقدرها نمی تواند مطلوب باشد. علاوه بر اینکه همان ظاهر زیبای ساعت فیک نیز خیلی زود دچار آسیب شده و خراب می شود.
آشنایی با انواع موتور ساعت مچی به شما کمک می کند تا در هنگام خرید ساعت، با توجه به کاربرد و بودجه مد نظرتان اقدام کنید. البته دسته بندی های مختلفی به عنوان انواع موتور ساعت در نظر گرفته می شود؛ اما آنچه در ادامه آورده ایم دسته بندی کلی موتورهای مختلف ساعت موجود در بازار است که بر اساس نوع تامین انرژی مورد نیاز برای کار کردن دسته بندی شده اند. این نوع دسته بندی، انواع موتور ساعت مچی را به سه دسته تقسیم می کند که عبارتند از:
به طور کلی ۳ نوع موتور ساعت مچی وجود دارد:
کوارتز: موتور باعث حرکت عقره ثانیه شمار و آن هم با چرخ دهنده هایی باعث حرکت دقیقه شمار و ساعت شمار می شود. این نوع موتور با باتری کار می کند..
مکانیکی: کارکرد موتور مثل کوارتز است ولی به شکل روان تر. برای اینکه ساعت کار کند نیاز به پیچاندن دسته کوک ( کوک کردن) دارد.
اتوماتیک: انرژی جنبشی از حرکات مچ دست فرد باعث می شود تا مکانیزم داخلی ساعت را به حرکت درآید. ضمناً نیازی به باتری ندارد.
ساعت مچی با موتور کوارتز
احتمالا همه ما تجربه به دست کردن ساعت مچی کوارتز را داشته ایم. این نوع ساعت مچی از پرطرفدارترین ساعت ها هستند. دامنه کیفی ساعت های کوارتز شامل ساعت های فیک تا اورجینال می شود. به همین علت نمی توانیم به طور کلی از کیفیت بالای موتور ساعت مچی کوارتز صحبت کنیم. با این حال اکثر ساعت های اورجینال یا ساعت( های کپی) که از موتور ساعت مچی کوارتز استفاده می کنند، بالاترین کیفیت ممکن را به خود اختصاص داده اند.
یکی از دلایل محبوبیت این نوع از موتور ساعت مچی، قیمت مناسب آن است. ساعت هایی که موتور کوارتز دارند، در بیشتر مواقع قیمت مناسب تری نسبت به دو دسته دیگر به خود اختصاص می دهند. همین موضوع باعث شده ساعت مچی کوارتز برای خرید هدیه لوکس و به صرفه، گزینه مناسبی به نظر برسد.
موتور کوارتز با استفاده از باتری کار می کند. باتری این نوع ساعت ها جریان الکتریکی ایجاد کرده و پس از تبدیل این انرژی به انرژی مکانیکی در موتور ساعت مچی، عقربه ها شروع به حرکت می کنند.
مزایا و معایب موتور کوارتز
همانطور که گفته شد، یکی از محبوب ترین ساعت های مچی، ساعت هایی با موتور کوارتز هستند. علت این موضوع نیز به ویژگی های ساختاری این نوع ساعت باز می گردد. شاید مهمترین این دلایل، مقرون به صرفه بودن ساعت کوارتز در مقایسه با انواع موتور ساعت مچی است. این مقرون به صرفه بودن هم به دلیل قیمت مناسب و هم به دلیل ماندگاری بالا، مورد توجه خریداران ساعت قرار می گیرد.
برخی از مزایای این ساعت ها عبارتند از:
زمان دقیق: مکانیزم کوارتز به ندرت از زمان دقیق خارج می شود. از دقت آن اطمینان داشته باشید
سهولت استفاده: ساعت مچی کوارتز از باتری استفاده می کنند و برای ادامه تیک تاک کردن نیازی به مداخله انسان ندارد.
نیاز کمتر به تعمیر: تعداد کم قطعات متحرک و وجود باتری، اطمینان کمتر خراب شدن را به همراه دارند.
قیمت پایین تر: ساعت مچی مکانیکی و اتوماتیک بر خلاف کوارتز به مهارت و دقت ساعت سازی بیشتری نیاز دارند. از این رو ساعت مچی کوارتز ارزان تر است.
ماندگاری بیشتر: یک ساعت کوارتز قطعات متحرک کمتری دارد که ممکن است نیاز به تعمیر داشته باشد. این باعث می شود دوام آن بیشتر از ساعت مکانیکی باشد.
در کنار مزایای گفته شده، برخی معایب ساعت کوارتز نیز باعث شده این ساعت در موارد انتخابی برخی افراد قرار نگیرد. برای مثال میزان سر و صدای ساعت مچی کوارتز نسبت به دیگر ساعت ها بیشتر است. علاوه بر عقربه های ساعت کوارتز به صورت پله پله حرکت می کنند، این در حالی است که در ساعت مچی مکانیکی و اتوماتیک، حرکت عقربه ها به صورت پیوسته است. همچنین تمام شدن انرژی موجود در باتری مشکل بعدی است که بسیاری از افراد به هیچ وجه با آن کنار نمی آیند و به همین علت ترجیح می دهند خرید ساعت مچی کوارتز را از لیست احتمالی خود خط بزنند.
دسته بندی کلی این نوع موتورها به صورت زیر می باشند:
کوارتز ساده
باطری به عنوان منبع تغذیه انرژی، جریان الکتریسیته را وارد یک کریستال کوارتز میکند که سبب ارتعاش در سنگ کوارتز میشود که این ارتعاشات موتور می شود. در نتیجه عقربه ها را به حرکت می اندازند. باطری استفاده شده در این نوع موتور باید به صورت مداوم و دوره ای تعویض شوند.
کوارتز نوری
از جالب ترین انواع موتور ساعت مچی، موتور نوری (سولار) یا اکودرایو است که مجهز به باتری با قابلیت شارژ با نور خورشید (طبیعی) یا نور مصنوعی است. این نوع موتور انرژی نوری را از منبع نور گرفته به انرژی الکتریکی تبدیل کرده و استفاده می کند. برای اولین بار شرکت ژاپنی سیتیزن این قابلیت را در ساعت های خود بکار گرفت. باطری این نوع موتور بسته به مکانیسم کارکرد 10 تا 20 سال عمر مفید دارند.
کوارتز جنبشی (کنتیک)
این نوآوری مختص به شرکت سیکو ژاپن می باشد.در این نوع موتور حرکات طبیعی مچ دست باعث شارژ شدن یک خازن میشود. این خازن انرژی مورد نیاز ساعت برای حرکت درآوردن عقربه ها از آن تامین میشود با هربار شارژ شدن کامل خازن ساعت می تواند تا یک هفته به کار خود ادامه دهد.
ساعت مچی با موتور مکانیکی
دسته دوم موتورهای ساعت مچی، ساعت های کوکی هستند که در واقع موتوری مکانیکی دارند. این ساعت ها بر خلاف ساعت های کوارتز نیازی به باطری ندارند؛ در عوض برای حرکت عقربه ها، نیاز است ساعت را به صورت دستی و با پیچاندن یک اهرم، کوک کنید. مکانیزم کار کردن ساعت مچی با موتور مکانیکی بسیار ساده و بیشتر به ساعت های قدیمی دیواری شباهت دارد.
انتقال انرژی به موتور مکانیکی ساعت مچی از طریق یک فنر انجام می شود. در واقع شما با ایجاد چرخش در اهرم مخصوص ساعت، فنری را در درون ساعت فشرده می کنید. بازشدن فنر باعث انتقال انرژی به موتور ساعت شده و در نتیجه عقربه ها حرکت می کنند. این سیستم بسیار ساده، مبنای ساخت ساعت هایی گرانقیمت است که طرفداران زیادی نیز به خود جلب کرده اند.
نداشتن باتری و عدم نیاز به تعویض باتری خود از مهمترین دلایل محبوبیت این نوع ساعت ها است. با این حال به نظر می رسد برخی مشکلات این ساعت ها نیز عده زیادی از افراد را از خرید ساعت مچی با موتور مکانیکی منصرف می کند
مزایا و معایب موتور مکانیکی ساعت
همانطور که گفته شد این نوع از ساعت مچی نیز دارای مزایا و معایبی است که افراد را با توجه به سلایق و علاقه مندی هایی که دارند، به خرید یا عدم خرید ساعت با موتور مکانیکی تشویق می کند. در ادامه به صورت خلاصه به برخی از این موارد اشاره کرده ایم:
مزایا:
طول عمر: یک ساعت مچی مکانیکی خوش ساخت با مراقبت مناسب، یک عمر دوام می آورد.
باتری: نیازی به نگرانی در مورد تعویض باتری نیست، چون همیشه باعث دردسر است.
راحتی: بسیاری عقب کشیدن دستی یک ساعت مچی مکانیکی را کاملاً مطلوب می دانند.
زیبایی شناسی: بسیاری از ساعت مچی های مکانیکی دارای یک سنگ یاقوت کبود مشخص در پشت خود هستند و نمای واضحی از چرخش ها و نوسانات جذاب قطعات کوچک را ارائه می دهد.
معایب:
- قیمت بالا
- حساس به گرد و خاک و میدان های مغناطیسی
- نیاز به کوک کردن مداوم
- دقت کمتر نسبت به ساعت کوارتز در حد چند ثانیه
این را به خاطر داشته باشید که مهم ترین نکته در خرید ساعت چک کردن گاارنتی موتور ساعت می باشد.
ساعت مچی با موتور اتوماتیک
ساعت اتوماتیک شبیه به آنچه در مورد ساعت مچی مکانیکی گفته شد کار می کند، با این تفاوت که شارژ شدن این ساعت ها با کوک کردن اتفاق نمی افتد؛ بلکه حرکت مچ دست باعث کوک شدن ساعت مچی اتوماتیک می شود. به این نوع ساعت ها ساعت مچی نبضی نیز گفته می شود. سیستم پیچیده این نوع ساعت ها باعث شده هم قیمت نسبتا بالاتری داشته باشند و هم تعمیر و نگهداری آن ها کمی سخت شود. با این حال ساعت اتوماتیک از انواع ساعت مچی لاکچری شناخته شده و قیمت بالایی دارد.
نحوه عملکرد موتور اتوماتیک در ساعت مچی به این صورت است که روتور یا همان وزنه کوچک فلزی با حرکت دست حرکت می کند. انرژی ذخیره شده به دلیل حرکت روتور، انرژی لازم برای حرکت چرخدنده ها را فراهم می آورد. به همین علت است که عدم پوشیدن ساعت برای مدتی، باعث خوابیدن ساعت می شود.
مزایا و معایب موتور اتوماتیک ساعت مچی
این نوع ساعت مزایا و معایبی شبیه به موتور مکانیکی ساعت مچی دارد. با این حال برای بسیاری از افراد این نوع ساعت، بهترین انتخاب و محبوب ترین ساعت مچی به حساب می آید. برخی از مزایا و معایب این نوع ساعت در ادامه لیست شده اند:
مزایا :
- عدم نیاز به باتری و تعویض آن
- عدم نیاز به کوک دستی
- ظاهر شیک و باکلاس
- حرکت نرم و مداوم عقربه ها
- صدای کم
معایب :
- قیمت بسیار زیاد
- دقت کم نسبت به ساعت کوارتز
- نیاز به تنظیم مجدد در صورت استفاده نکردن
- حساس به گرد و خاک و رطوبت و حتی میدان های مغناطیسی
در کل کوارتز، مکانیکی و یا اتوماتیک؟
برای پاسخ به این پرسش مهم، ابتدا باید به بررسی دقیق نیازها و انتظارات یک فرد از ساعت پرداخت. موتورهای کوارتز باتوجه به آنچه که گفته شد برای افرادی که تمایل به پرداخت هزینه گزاف ندارند بسیار مناسب بوده و می‌تواند همه انتظارات یک فرد از ساعت مچی را تامین کند؛ اما تعویض باتری هر چند هر از گاهی ممکن است خسته کننده نیز باشد.
اگر شما این تفکر را دارید که “یک بار هزینه کنم و به مدت طولانی دیگر سراغ تعمیرات و سرویس ساعت نروم” ساعت اتوماتیک بهترین گزینه برای شما محسوب می‌شوند. ساعت‌های اتوماتیک بدون صدای اضافی بوده و باتوجه به وزن سبک آن‌ها، کاملا برای استفاده طولانی مدت در طول روز و همچنین استفاده روزانه مناسب هستند. اما باید توجه داشته باشید که نباید به مدت طولانی ساعت مچی را بلااستفاده بگذارید.
